Engelli bireylerin çeşitli haklardan yararlanabilmesi için ihtiyaç duyduğu en önemli belge engelli raporu olarak bilinir. Bu rapor kişinin engellilik oranını ve durumunu resmi olarak belgelendiren bir dokümandır. Engelli raporunu almak için belirli adımları takip etmek ve gerekli belgeleri temin etmek şarttır.
2025 yılında engelli raporu nasıl alınır ve hesaplama oranları nasıl belirlenir sorusu ise engelli raporu alacaklar tarafından merak ediliyor.
Engelli Raporu Nedir ve Neden Önemlidir?
Engelli raporu bireyin engel durumunu ve bu engelin derecesini resmi olarak belgeleyen bir belgedir. Bu rapor, engelli bireylere tanınan yasal haklardan faydalanabilmek için gereklidir. Sosyal yardımlar istihdam fırsatları ve vergisel avantajlar gibi birçok ayrıcalık bu raporun varlığına bağlıdır.
Hangi Sağlık Durumları Engel Kapsamına Girer?
Engelli raporu alabilmek için bireyin belirli sağlık sorunlarına sahip olması gerekir. Bunlar arasında kronik ve ilerleyici hastalıklar yer alır. Aşağıdaki sağlık problemleri, engelli raporu alınmasında dikkate alınan durumlardan bazılarıdır:
- Kronik solunum yolu hastalıkları
- Kas-iskelet sistemi bozuklukları,
- Zihinsel ve ruhsal hastalıklar,
- Onkolojik rahatsızlıklar,
- Kardiyovasküler (kalp-damar) sorunları.
Bu hastalıkların ilerleme düzeyine ve bireyin yaşamını ne ölçüde etkilediğine bağlı olarak engelli raporu hesaplaması yapılır.
Engelli Raporu Oranı Neye Göre Belirlenir?
Engelli raporundaki oranlar, kişinin engel durumunun günlük yaşamına ve fiziksel aktivitelerine olan etkilerine göre hesaplanır. Bu hesaplama, tam teşekküllü devlet hastanelerindeki uzman doktorlardan oluşan sağlık kurulları tarafından yapılır.
2025 yılında engelli raporu oranlarının hesaplanmasında, Balthazard Formülü adı verilen bir yöntem kullanılmaktadır. Bu yöntem, birden fazla sağlık sorunu olan bireylerin engel oranlarının birleştirilerek toplam bir oran elde edilmesini sağlar. Engelli raporu hesap sürecinde doktorların her biri kendi alanındaki değerlendirmeyi yapar ve bu oranlar üzerinden nihai rapor oluşturulur. Engelli oranları ise yüzde 40, 60 ve 90 civarında hesaplanmaktadır.
Örneğin görme engeli oranı %50 ve işitme engeli oranı %25 olan bir kişi için hesaplama şu şekilde yapılır:
- İlk olarak en büyük engel oranı görme engeli olduğu için, bu oranı baz alarak ilerliyoruz. Görme engelinin oranı %50 olduğu için, 100’den %50 çıkararak kalan kısmı buluyoruz. Yani 100 – 50 = %50 kalıyor.
- Bu aşamadan sonra, elde edilen %50’yi işitme engeli oranı ile çarpıyoruz. Yani %50 x %25 = 1250 elde ediyoruz.
- Sonra bu sonucu 100’e bölmemiz gerekiyor. 1250’yi 100’e böldüğümüzde 12,5 sonucu ortaya çıkıyor.
- Son olarak bu 12,5’i en yüksek engel oranı olan %50 ile topluyoruz. Yani, 50 + 12,5 = 62,5 oluyor.
- Eğer kişi 60 yaşından büyükse, hesapladığımız sonuca %10 eklememiz gerekiyor. Bu durumda 62,5’e %10 eklediğimizde, 62,5 + 6,25 = 72,5 sonucuna ulaşırız.
Böylece, kişinin rapor oranı %72,5 olur.
Engelli Raporu 2025 Başvuru Süreci ve Gerekli Belgeler
2025 yılı itibarıyla engelli raporu başvuruları, devletin yetkilendirdiği tam teşekküllü hastanelere yapılmaktadır. Başvuruda bulunmak için gereken belgeler şunlardır:
- Nüfus cüzdanı ve fotokopisi,
- 5 adet vesikalık fotoğraf,
- Başvuru dilekçesi,
- Sevk belgesi (varsa).
Başvuruyu tamamladıktan sonra, randevu günü sağlık kurulu değerlendirmesi için hastaneye gitmek gerekir. Burada birey, farklı branşlardaki doktorlar tarafından muayene edilir. Raporun oluşturulması ise yaklaşık 15-30 gün sürebilir.
Kimler Engelli Raporu Alabilir?
Engelli raporu almak isteyen bireylerde en az %40 oranında engellilik durumu tespit edilmesi gerekir. %40 oranı, engellilik için alt sınırdır ve bu oran üzerindeki bireyler, çeşitli haklardan yararlanabilir.
Engelli Raporu Hesaplama Oranları Nasıl Belirlenir?
Engelli raporu hesaplama bireyin engel durumunun toplam etkilerini dikkate alarak yapılır. Örneğin bir bireyin hem kronik solunum rahatsızlığı hem de kas-iskelet sistemi sorunları varsa her iki durum için verilen engel oranları toplanarak birleştirilir. Bu işlemde, ikinci oran birinci oran üzerinden indirim yapılarak eklenir.
Engel oranı hesaplanırken bireyin yaşam kalitesine etkisi, tedavi olanakları ve iyileşme ihtimali göz önüne alınır.
Engelli Raporu Nereden Alınır?
Engelli raporu yalnızca yetkilendirilmiş tam teşekküllü devlet hastanelerinden alınabilir. Özel hastaneler bu raporu verememektedir. Raporun geçerli olması için mutlaka kamu hastanesinden alınmış olması şarttır.
Engelli Hakları Nelerdir?
Engelli bireyler, sahip oldukları rapor oranına göre çeşitli haklardan yararlanabilirler. Bu haklardan bazıları şunlardır:
- ÖTV indirimi,
- Vergi muafiyetleri,
- Ulaşım ve fatura indirimleri,
- Eğitim ve iş hayatında avantajlar,
- Sosyal yardımlar ve maaşlar.
Bu ayrıcalıklardan faydalanabilmek için engelli raporu hesaplaması sonucunda alınan belgenin ilgili kurumlara sunulması yeterlidir.
Engelli Raporu Nasıl Sorgulanır?
Engelli raporu sorgulaması, e-Devlet sistemi üzerinden kolaylıkla yapılabilir. Sisteme giriş yaparak “Engelli Sağlık Kurulu Raporları Sorgulama” bölümünden raporunuzu görüntüleyebilirsiniz.
