Engelli malullük durumu tespiti sigortalı bireylerin çalışma gücü kaybı ve mesleki kazanma gücü kaybı oranlarının belirlenmesi için yapılan bir değerlendirme sürecidir. 4A ve 4B sigortalıları için bu süreç, “Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği” kapsamında gerçekleştirilirken, 4C sigortalıları için kamu kurumlarının kendi yönetmelikleri doğrultusunda yapılır.
Engelli Maluliyet Başvuru Şartları Nelerdir?
Malullük aylığından yararlanmak isteyen bireylerin belirli şartları sağlaması gerekmektedir. Bu şartlar, kişinin sigortalılık süresi, ödenmiş prim gün sayısı ve malullük durumunun derecesine göre değişiklik gösterebilir. İşte bu koşulların detayları:
- Sigortalılık Süresi: Başvuru sahibinin en az 10 yıldır sigortalı olması gereklidir. Ancak, başka birinin bakımına muhtaç olduğu tespit edilen bireyler için bu süre şartı aranmamaktadır.
- Prim Gün Sayısı: Sigortalının toplamda 1.800 prim günü ödenmiş olmalıdır. Bu primler, uzun vadeli sigorta kollarına ait olmalıdır.
- İşe Giriş Durumu: Kişinin işe başladığı tarihte var olan malullük durumu, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından dikkate alınmamaktadır. Ancak bu bireyler yaşlılık sigortası kapsamında erken emeklilik koşullarıyla değerlendirilebilir.
Bu şartları sağlayan bireyler, engelli malul tespiti için gerekli belgelerle birlikte başvuruda bulunabilirler.
Malullük Durumu Tespiti Kimler Tarafından Yapılır?
Engelli malul tespiti, SGK tarafından yetkilendirilmiş sağlık kurullarınca yapılmaktadır. Sağlık kurulunda görev yapan hekimler ve diş hekimleri, başvuru sahibinin çalışma gücündeki kayıp oranını, mesleki kazanma gücünü ve erken yaşlanma gibi durumları değerlendirir. Tıbbi belgeler ve raporlar, mevzuata uygun olarak incelenir ve bu incelemeler sonucunda üç farklı karar alınabilir:
- Maluliyet Onayı: Başvuru sahibinin malul olduğuna karar verilir ve aylık bağlanması için süreç başlatılır.
- Maluliyet Reddi: Bireyin malullük durumu olmadığına hükmedilir.
- Ara Karar: Eksik bilgi ve belgelerin tamamlanması için değerlendirme süreci askıya alınır.
Engelli durum tespiti sürecinde başvuru dosyasındaki eksikliklerin giderilmesi büyük önem taşır. Eksik belge tespit edilirse, başvuru sahibine tamamlaması için süre tanınır.
Malullük Aylığı Başvurusu Nereye Yapılır?
Malullük aylığı almak isteyen bireyler, bağlı bulundukları Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya en yakın Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yazılı başvuruda bulunabilirler. Başvuru sonrası SGK, kişiyi bir sağlık kuruluşuna sevk ederek detaylı bir engelli malullük durumu muayenesi yapılmasını talep eder. Sağlık kurulu, bireyin sağlık durumunu değerlendirerek nihai bir karara varır. Bu karar doğrultusunda, malullük aylığı bağlanıp bağlanmayacağı netleşir.
Kontrol Muayenesi Nedir ve Neden Yapılır?
Engelli malullük durumu onaylanan bireyler, bazı durumlarda kontrol muayenesine tabi tutulabilirler. Bu süreç, malullük aylığının devam edip etmeyeceğine karar verilmesi amacıyla yapılır. Kontrol muayenesi genellikle şu durumlarda uygulanır:
- SGK tarafından yürütülen bir soruşturma sonucunda.
- Bireyin sağlık durumunda değişiklik olması durumunda (örneğin, malullük durumunun ağırlaşması veya kişinin tamamen başkasına muhtaç hale gelmesi).
- Malullük tespit sürecinde eksik veya şüpheli durumların bulunması.
- İhbar veya şikâyet durumlarında.
Kontrol muayenesi için SGK tarafından belirlenen tarihe kadar, bireyin ilgili kurum birimine başvurması gerekmektedir.
Karara İtiraz Süreci Nasıl İşler?
Engelli malullük durum tespiti sonucunda verilen karara itiraz hakkı bulunmaktadır. İtiraz işlemi, bağlı bulunulan Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne dilekçe ile yapılır. Bu dilekçe, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu tarafından değerlendirilir. Kurul, tüm sağlık raporlarını ve tıbbi belgeleri yeniden inceler ve itiraz sonucunda yeni bir karar verir.
İtiraz süreci hakkında bilgi almak isteyen bireyler, bağlı oldukları SGK birimlerinden detaylı bilgi talep edebilirler.
Engelli malullük durumu tespiti, bireyin sağlık durumu ve iş gücü kaybı oranlarının doğru bir şekilde değerlendirilmesini gerektiren önemli bir süreçtir. Bu süreçte doğru belgelerin sunulması, başvuru sahibinin haklarını koruması açısından büyük önem taşır. Malullük aylığı için uygun görülen kişiler, hem sağlık kuruluşlarından hem de SGK birimlerinden destek alarak başvurularını eksiksiz bir şekilde tamamlamalıdır.
Malulen Emeklilik Sağlık Kurulu Raporu Nasıl Sorgulanır?
Malulen emeklilik için sağlık kurulu raporunu sorgulamak isteyen bireyler E-devlet şifresi ile turkiye.gov.tr adresi üzerinden ya da SGK aracılığıyla işlem yapabilirler.
Yüzde 40 Engelli ile Emeklilik İçin Gereken Şartlar
Yüzde 40 engelli raporuna sahip olan bireylerin emekli olabilmesi için bazı şartlar bulunmaktadır. Bu şartlar arasında en az 18 yıl sigortalılık süresi ve 4.100 prim günü doldurulması gerekmektedir. Bu koşullar sağlandığında engelli bireyler emeklilik için başvuruda bulunabilir.
Malulen Emeklilik İçin Hastalık Oranı Ne Kadar Olmalıdır?
Malulen emeklilik başvurusu yapacak olan kişilerin engel oranının en az %40 olması gerekmektedir. Engel oranı belirli bir seviyeye ulaşan bireyler sağlık kurulu raporu alarak malulen emekli olma hakkı kazanabilirler.
