Engelli vatandaşlarının hayatını kolaylaştırmak için birçok alanda özel düzenlemeler ve teşvikler sunulmaktadır. Bu teşviklerden biri de yurtdışından engelliler için araç getirme hakkıdır. Yurt dışından engelli aracı getirmek isteyen bireyler belirli şartları yerine getirerek gümrük vergisi ve ÖTV gibi ödemelerden muaf olabiliyorlar.
Engelli Araç Getirmenin Şartları
Yurtdışı engelli araç getirme sürecinde belirli kurallar bulunmaktadır. Özellikle engelli kişilerin aracı kullanabilmesi için bazı özel donanımlara sahip olması gerekiyor. Türkiye’de yaşayan ve yurtdışından araç getirmek isteyen engelli vatandaşlar, araçlarının engellinin kullanımına uygun olmasını sağlamak zorundalar. Bu bağlamda engelli vatandaşların sadece ortopedik engelliler bu muafiyetten yararlanabiliyor. Görme engelli bireyler yurtdışından engelliler için araç getirme hakkından faydalanamazlar. Ortopedik engelli kişiler hareket kısıtlılıkları nedeniyle özel tertibatlı araçlar kullanmak zorundadırlar.
Kimler Yurtdışından Engelli Aracı Getirebilir?
2025 yılı itibariyle yalnızca ortopedik engelliler yurtdışından engelli araç getirmek hakkına sahiptir. Ortopedik engelliler ise iki şekilde değerlendirilmektedir. İlk olarak, aracını kendi başına kullanabilen engelliler için özel tertibatlarla donatılmış araçlar uygun görülmektedir. Örneğin koltuklar veya pedal gibi araç ekipmanları özel tertibatla değiştirilmiş araçlar bu kapsama girmektedir. İkinci olarak engelli kişinin aracı kullanamayacağı ancak özel tertibatlı bir şekilde binip inebileceği araçlar da yurtdışından engelli araç getirme imkânı sağlayan araçlardır.
Bu araçlar için özel düzenlemeler ve gereklilikler söz konusudur. Engelli kişinin engelli sağlık kurulu raporu alması ve raporunda “Tertibatla araç kullanabilir” ifadesi yer alması gerekmektedir. Bu rapor engelli bireyin engel durumunun belirlenmesi ve aracın uygun olup olmadığının değerlendirilmesi açısından önemlidir.
Yurtdışından Araç Getirme Süreci ve Belgeler
Yurtdışından engelli araç getirme işlemleri birkaç aşamadan oluşur. İlk olarak engelli kişinin engelli sağlık kurulu raporu alması gerekmektedir. Bu rapor engellinin araç kullanabilme durumunu ve araca özel tertibat gereksinimlerini belirtir. Ayrıca yurtdışından gelen aracı kullanacak engellinin geçerli bir ehliyete sahip olması gerektiği de unutulmamalıdır. A, B sınıfı ehliyet gibi uygun ehliyet sınıfına sahip olması şarttır.
Engelli kişinin Türkiye’ye yerleşmesi veya Türkiye’de ikamet ediyor olması yurtdışından engelli araç getirme sürecinde önemli bir etkendir. Eğer engelli kişi Türkiye’de yaşamıyorsa ve yurtdışından aracıyla birlikte geliyorsa, yurtdışında ikamet ettiği ülkenin resmi hastanesinden alınan bir raporu Türkçe’ye çevrilmiş şekilde sunması gerekmektedir. Bu rapor yurtdışından gelen aracın gümrük işlemleri için gereklidir.
Aracı alacak engelli kişinin aracın özel tertibat faturası ve nüfus cüzdanı örneği gibi resmi belgeleri de teslim etmesi gerekmektedir. Ek olarak araç bağış yoluyla geliyorsa, bağışçıya ait mülkiyet belgesi ve devir işlemi de gerçekleştirilmelidir.
Hangi Araçlar Getirilemez?
Yurtdışından engelli araç getirme sürecinde, bazı araçların ithali mümkün değildir. Bunlar arasında özel tertibatı bulunmayan araçlar ve engellinin araçtan inip binmesine yardımcı olacak tertibata sahip olmayan araçlar yer almaktadır. Ayrıca arazi araçları da bu muafiyet kapsamında değildir. Özel tertibat ve düzenlemeler aracı kullanabilen engelliler için zorunludur.
Ancak 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında sol alt ekstremite sahibi gaziler için bu şartlar esnetilmiştir. Gaziler araçlarına özel tertibat takılması zorunluluğundan muaf tutulurlar.
Yurtdışından Engelli Aracı Getiren Firmalar ve İthalat Süreci
Engelli vatandaşlar, yurtdışından engelli araç getirme işlemi için bir ithalat firması ile çalışabilirler. Bu firmalar aracılığıyla araç, yurt dışından Türkiye’ye getirilip gerekli işlemler yapılabilir. Ancak engelli bireyler bu hizmet karşılığında belirli bir ücret ödemek zorundadırlar. Ayrıca kendi başlarına da bu süreci takip edebilirler. Fakat kendi başlarına bu işlemi yapmak karmaşık bir süreç olabilir çünkü gümrük işlemleri ve nakliye gibi bürokratik işlemler doğru şekilde yapılmadığında zorluklar yaşanabilir.
Yurtdışından Engelli Aracı Alımı ve Fiyatlar
Yurtdışından engelli araç getirme sürecinde araçların fiyatları, genellikle markanın liste fiyatına dayanır. Türkiye’ye benzer şekilde bazı ülkelerde engellilere özel indirimler uygulanabilir. Bu indirimler yurt dışından araç almak isteyen engelliler için önemli bir avantaj sağlar. Ancak her durumda araca uygulanacak gümrük vergisi ve ÖTV muafiyeti şartları göz önünde bulundurulmalıdır.
2025’te Yurt Dışından Engelli Araçları İçin Muafiyetler
2025 yılında, yurtdışından gelen engelli araçları için ÖTV ve KDV muafiyeti sağlanmaktadır. Ancak aracın gümrüklenmiş değeri 1.591.200 TL’yi aşarsa ÖTV muafiyeti uygulanmaz. Bu nedenle araç alırken gümrük vergisi ve KDV muafiyetlerinin nasıl hesaplanacağı dikkatle incelenmelidir.
Yurtdışından engelli araç getirme süreci belirli yasal prosedürlere ve şartlara bağlıdır. Engelli bireylerin bu işlemleri gerçekleştirebilmesi için gerekli belgeleri toplaması ve şartları yerine getirmesi gerekmektedir. Türkiye’deki engelliler için bu süreç özel tertibatlı araçlar ve gümrük muafiyetleriyle daha erişilebilir hale gelmiştir. Ancak bu işlemlerin doğru ve sorunsuz bir şekilde yapılabilmesi için doğru bilgiye sahip olmak büyük önem taşır.
